کودکانی که در سال های اولیه ی عمر ، در محیطی مناسب پرورش می یابند ،
معمولا بهره ی هوشی بالائی دارند و آسان تر با مدرسه سازگار می شوند . به بیان دیگر می توان گفت:” اگر می خواهید کودکتان در بزرگسالی انعطاف پذیرترین قدرت مغزی را برای یادگیری داشته باشد ، او را درمحیطی با انواع محرک های حسی پرورش دهید .”
بدین منظور ، “بازی” می تواند بهترین شیوه برای نیل به این هدف باشد :
“ورزش” را فراموش نکنید ! حتی برای کودک دوساله تان . ورزش کردن ، پل های عصبی را که برای آموختن مهارت های تحصیلی در زندگی آینده ضروری هستند تشکیل و تقویت می کند . مثلا کودکتان را تشویق کنید تا 5 بار دور حیاط خانه ی مادربزرگ یا زمین بازی پارک بدود ، تا به بستنی مورد علاقه اش برسد .
“چهار دست و پا ” راه رفتن کودک ، یک نوع درمان در برخی مشکلات روانی کودکان محسوب می شود .
با هم مشغول بازی “موش و گربه ” شوید . شما موش شوید و چهاردست وپا روی
زمین از این اتاق به آن اتاق بروید و کودکتان را تشویق کنید که اگر می تواند مثل یک گربه ی زرنگ و قوی شما را بگیرد.
کودکتان را در معرض انواع صداهای مختلف قرار دهید
مثلا اگر از بیرون خانه صدای قارقار کلاغ می آید ، یا ساختمان کنار خانه ی شما
تیرآهن خالی می کند ، یا موتورسیکلت و ماشین از کوچه ی شما رد می شود ،
کودکتان را متوجه ی تمام این اصوات نمائید و تفاوت صدای موتور با ماشین را
به او نشان دهید تا او با این تجربه اندوزی ها بتواند به رشد مغز خود کمک کند .
“عمو زنجیر باف ” ، شیوه ی فوق العاده ای برای توسعه دادن به درک فضایی کودکتان است
دست های کودکتان را بگیرید و دایره وار راه روید ، شعر عموزنجیرباف را برایش بخوانید و از او بخواهید “بله” هایش را بلند و شاداب جواب دهد . بعد از چندین بار بازی حالا از او بخواهید شعر را از حفظ بخواند و شما جواب “بله” هایش را بگوئید.”نجوا کردن” کمک می کند که کودک تنظیم صدای خود را که جنبه ی مهمی از هوشیاری در ارتباط با صدای شماست ، یاد بگیرد . این کار در عین حال ، تمرکز زیادی را می طلبد . کودکان دو ساله عاشق نجواکردن هستند و از انجام این کار احساس غرور می کنند . به پچ پچ کردن در گوش یکدیگر آن قدر ادامه دهید ، تا کودک یاد بگیرد که چگونه صدایش را خیلی ملایم کند
“حفظ شعر” همراه با بازی را فراموش نکنید !
گیرایی کودکان دو ساله مثل اسفنج می ماند . اگر چیزی را یکبار بشنوند ،
شروع به سپردن آن در حافظه می کنند ، مخصوصا اگر همراه با حرکت و بازی باشد
. شعری موزون و جالب را چندین بار در روزهای متوالی برایش بخوانید . بعد
از او بخواهید که کلمات آخر هرمصراع را او بگوید . هر بار از تعداد کلماتی
که شما می گوئید بکاهید تا او بتواند به تنهایی کل شعر را از حفظ بخواند .
البته این کار احتیاج به صبر بسیار و مدت زمان زیادی دارد و هر کودک با
کودک دیگر متفاوت است . شاید کودک دو سال و نیمه ی شما هنوز نمی تواند درست
و حسابی حرف بزند . در هر صورت باید آنقدر برایش حرف بزنید و شعر بخوانید ،
تا دایره ی لغاتش گسترده گردد .
حالت های چهره را به او بیاموزید !
یک مجله بردارید و به آدمهایش نگاه کنید . چهره های شاد ، غمگین ، هیجان زده ،
اخمو ، عصبانی ، … . این بازی به کودک دو ساله ی شما کمک می کند تا
احساساتش را شناسائی کند .
عروسک های فرزندتان را در اتاق بچینید و با آنها حرف بزنید از
قول عروسک ها هم حرف بزنید و برای هر عروسک صدای متفاوتی از خود دربیاورید
. با کودک و عروسک ها بازی “وانمودسازی” انجام دهید . مثلا ” الان دارد
باران می آید ، ای وای الان سگ پاکوتاه خیس میشود ، بیا بالش را روی سرمان
بگیریم تا خیس نشویم … حالا بهتر شد ، خورشید خانم از پشت ابر درآمد ،
واااااای رنگین کمان را ببینید ، …..” .
“بشین پاشو ” بازی کنید !
می توانید گزینه های دیگری هم به آن بیافزائید مثل :” بخواب ، بالا بپر ،
بچرخ ،…” خودتان هم با او این اعمال را انجام دهید .استفاده از چند هم
بازی هم سن و سال یا حتی بزرگ تر ها می تواند شور و حال بیشتری به بازی
ببخشد . یک بار یکی از افراد فرمان دهد و بقیه اطاعت کنند ، حالا نوبت
کودکتان است . به محض گفتن ” بالا بپر” همه باید این کار را انجام دهند ،
هر که کند تر این عمل را انجام داد ، بازنده شده و از دایره ی بازی حذف می
شود .
دیگر زمان آن رسیده است که کودک شما خودش شلوار و کفش خود را بپوشد هربار این عمل را خودش به تنهایی انجام داد مدت زمان انجام عملش را بشمرید . چندبار دیگر این بازی را تکرار کنید تا ببینید او می تواند این عمل را در
شمارش کمتری انجام دهد ؟ این بازی ، مهارت های حرکتی و سرعت عمل او را
افزایش می دهد .
عروسک هایی که می توان دست را به داخلش برد و او را تکان داد تجربه ی مثبتی بر رشد عاطفی کودک می گذارد . پشت مبل بروید و برای او نمایش دهید و بعد از او بخواهید این کار را انجام دهد .شاید کودک دو سال و نیمه ی شما هنوز نمی تواند درست و حسابی حرف بزند . در هر صورت باید آنقدر برایش حرف بزنید و شعر بخوانید ،
تا دایره ی لغاتش گسترده گردد
“نجوا کردن” کمک می کند که کودک تنظیم صدای خود را که جنبه ی مهمی از هوشیاری در ارتباط باصدای شماست ، یاد بگیرد . این کار در عین حال ، تمرکز زیادی را می طلبد . کودکان دو ساله عاشق نجواکردن هستند و از انجام این کار احساس غرور می کنند . به پچ پچ کردن در گوش یکدیگر آن قدر ادامه دهید ، تا کودک یاد بگیرد
که چگونه صدایش را خیلی ملایم کند .
دست هایتان را پشت تان نگه دارید . حالا بازی را با حرکت انگشت ها و خواندن شعرشروع کنید 5تا موش کوچولو بیرون رفتند تا بازی کنند ، دست هایتان را جلوی خود بیاورید همه ی راه را دنبال غذا گشتند ، وانمود کنید که غذا داخل دهانتان می گذارید ، یک دفعه گربه ی پشمالوی چاق و چله آمد ، دست هایتان را مثل پنجول
نگه دارید ، ..وچهار تا موش کوچولو دوان دوان فرار کردند . حالا بازی را تکرار کنید و هر بار از تعداد موش هایی که فرار می کنند ، کم کنید . وقتی که به موش کوچولو رسیدید ، بگوئید : ” یک گربه ی چاق و چله آمد ” . لحظه ای مکث کنید ، سپس خیلی سریع بگوئید :” موش فرار کرد ! حالا چی کار کنیم ؟ ” بازی با انگشت ها را تکرار کنید و کودکتان را تشویق کنید که حرکات را با شما تکرار نماید . این بازی را می توان در هر شرایط به صورت نشسته انجام داد .
حتی می توان در محلی که همه باید ساکت باشند این بازی را انجام داد . یا
هنگامی که با کودکتان در ماشین هستید و او از داخل ماشین نشستن و بی تحرکی
خسته شده است .
بازی های تخیلی ، مهارت های ارتباطی و فکری کودکتان را تقویت می کند
ظرفو ظروف پلاستیکی او را دور خود بچینید و وانمود کنید که مثلا دارید شیر می
نوشید ، یا مسواک می زنید ، حالا باید صورتتان را بشوئید . گاهی هم وانمود
کنید که از یک شی تخیلی استفاده می کنید و به کودکتان بگوئید که دارید چه
کار می کنید .از او هم بخواهید شیر خیالی درون ظرف را بخورد و وانمود کند
که خیلی خوشمزه بود !!
یکسری شی اعم از اسباب بازی ، میوه ، ظرف و ظروف ، کتاب و خودکار و غیره جمع آوری کنید و میان خود و کودکتان قرار دهید
بعد با یک پارچه چشم تان را ببندید و از کودکتان بخواهید یکی از این وسایل
را به دست شما بدهد . با انگشتانتان شی را لمس کنید ، او را بو کنید ،
دقیقا وارسی کنید و سپس اسم آنرا بگوئید . حالا نوبت فرزندتان است . به
آرامی چشمش را ببندید و یک شی را به دستش بدهید و از او بخواهید اسمش را
بگوید . این بازی تجربه های حسی کودکتان را تقویت می کند .
دیگر وقت آن رسیده که کودکتان صدای سگ و گاو و مرغ و خروس و … را بداند
چه بهتر که یک صبح جمعه به اتفاق خانواده به روستاهای اطراف شهرتان بروید ، تا کودکتان این اصوات را از نزدیک بشنود .به امید پرورش نیکو و شایسته.
